Nadchodząca sobota, 31 sierpnia, przypomni nam o tym, jak 85 lat temu niemieckie służby specjalne przeprowadziły znaną jako prowokacja gliwicka operację, w wyniku której życie stracił Franciszek Honiok. Z tej okazji, Muzeum w Gliwicach organizuje serię wydarzeń mających na celu uczczenie pamięci tych wydarzeń.
W rocznicę tego dnia z 1939 roku, grupa siedmiu precyzyjnie dobranych agentów SD pod dowództwem Alfreda Naujocksa, udając polskich powstańców, przejęła kontrolę nad radiostacją znajdującą się przy Tarnowitzer Landstrasse 129. Ich misją było wysłanie komunikatu w języku polskim z radiostacji umieszczonej w niemieckim mieście Gleiwitz, tak aby sprawić wrażenie, że za atakiem stoją Polacy.
Franciszek Honiok – aktywny członek Związku Polaków w Niemczech i uczestnik powstania śląskiego – został zamordowany podczas prowokacji w maszynowni radiostacji. W 2021 roku, dzięki inicjatywie Muzeum, park otaczający radiostację otrzymał imię Honioka. Gestapo wybrało Honioka jako potencjalnego prowokatora, który miał przekonać opinię publiczną na Zachodzie i w Niemczech o udziale Polaków w ataku na Gliwice. W dniu operacji, Honiok, wcześniej poddany działaniu środków farmakologicznych w areszcie śledczym w Gliwicach, został około godziny 20.00 przewieziony na teren radiostacji przez funkcjonariuszy tajnej policji i zamordowany. Uznaje się go za symboliczną pierwszą ofiarę II wojny światowej, choć jak stwierdził amerykański senator Hiram Johnson, „pierwsza ofiara wojny to prawda”. Zapraszamy do oddziału Radiostacja Gliwice w rocznicę tych dramatycznych i doniosłych wydarzeń – mówi Grzegorz Krawczyk, kierownik programowy Muzeum w Gliwicach.
Zaplanowane uroczystości obejmują złożenie kwiatów i zapalenie znicza pod tablicą pamiątkową w parku im. Franciszka Honioka przy ul. Tarnogórskiej 129 o godzinie 20.00, a także dostęp do plenerowej wystawy IPN „Wrzesień 1939. Polska wobec niemieckiej i sowieckiej agresji” oraz wystawy modelarskiej przygotowanej przez członków sekcji modelarskiej Gildi Komiliton z Kleszczowa „W przestworzach, na drogach i bezdrożach. Polska i niemiecka broń kampanii wrześniowej”. O 20.15 odbędzie się prelekcja historyka Zbigniewa Gołasza „Franciszek Honiok – pierwsza ofiara II wojny światowej w świetle dokumentów”, a o 20.30 zaplanowano projekcję filmu Teresy Kudyby „Uwaga! Tu Gliwice”.